پرینتر چندکاره چیست و چه مزایایی دارد؟ بررسی کامل ویژگی‌ها و قابلیت‌ها

وقتی کاربران به‌دنبال یک چاپگر مناسب برای خانه یا محیط کار هستند، معمولاً تنها مسئله سرعت چاپ مطرح نیست. بسیاری به‌دنبال دستگاهی می‌گردند که بتواند چند نیاز را هم‌زمان برطرف کند؛ اسکن، کپی، پرینت و در برخی مدل‌ها فکس. در واقع همین نیازها باعث شده پرینترهای چندکاره یا چندمنظوره به انتخابی بسیار محبوب در سال‌های اخیر تبدیل شوند. برندهایی مانند اچ‌پی، کانن، شارپ و توشیبا با عرضه مدل‌های متنوع باعث شده‌اند کاربران در هر سطحی بتوانند دستگاه مناسب خود را پیدا کنند. مجموعه‌هایی مثل پارس کپی نیز در ایران به‌خاطر ارائه مدل‌های مختلف اداری و خانگی، نقش مهمی در افزایش آگاهی کاربران درباره این دستگاه‌ها داشته‌اند.

پرینتر چندکاره چیست و چه کاربردی دارد؟

پرینتر چندکاره به دستگاهی گفته می‌شود که علاوه بر چاپ، قابلیت‌هایی مثل اسکن، کپی و گاهی فکس را در یک مجموعه واحد ارائه می‌دهد. نام‌های دیگری مانند پرینتر چندمنظوره، چاپگر چندکاره یا حتی پرینتر چهارکاره نیز برای این تجهیزات استفاده می‌شود. دلیل محبوبیت این دستگاه‌ها، کم‌کردن هزینه‌ها و کاهش فضای موردنیاز در محیط کار است. به‌جای خرید چهار دستگاه جداگانه، تنها یک دستگاه می‌تواند تمام نیازهای روزمره یک کاربر اداری یا خانگی را برطرف کند.

در گزارش بررسی بازار جهانی چاپگرها در سال 2023، مشخص شد بیش از 52 درصد فروش پرینترهای خانگی مربوط به مدل‌های چندکاره بوده است. همین عدد نشان می‌دهد که کاربران ترجیح می‌دهند امکانات بیشتر را در قالب یک دستگاه واحد دریافت کنند. حتی در محیط‌های آموزشی مانند دانشگاه‌ها نیز استفاده از چندکاره‌ها افزایش یافته است؛ به‌ویژه مدل‌هایی که قابلیت چاپ رنگی، اسکن باکیفیت و چاپ سریع اسناد دارند.

تفاوت پرینتر چندکاره لیزری و جوهرافشان

یکی از پرسش‌هایی که همیشه هنگام خرید پرینتر چندکاره مطرح می‌شود این است که کدام نوع بهتر است؟ لیزری یا جوهرافشان؟

پرینترهای چندکاره لیزری معمولاً سرعت بیشتری دارند، برای چاپ اسناد مناسب‌ترند و هزینه نگهداری آن‌ها کمتر است. از طرف دیگر، پرینتر چندکاره جوهرافشان و لیزری در چاپ عکس و تصاویر گرافیکی عملکرد بهتری دارد. در یک مقایسه انجام‌شده توسط چند فروشگاه تجهیزات اداری در سال 2024، کاربران برای دفاتر کوچک بیشتر سراغ لیزری‌ها رفته‌اند و کاربرانی که چاپ تصویری یا عکس برایشان اهمیت داشته مدل‌های جوهرافشان را انتخاب کرده‌اند.

در بررسی تفکیکی مشخص شد که پرینترهای لیزری سیاه‌وسفید در دفاتر اسناد، مراکز آموزشی و شرکت‌های خدماتی بیشترین سهم استفاده را دارند. این در حالی است که پرینترهای جوهرافشان چندکاره بیشتر در خانه، مدارس و دفاتر طراحی گرافیک استفاده می‌شوند.

پرینتر چهارکاره: دستگاهی همه‌چیزتمام

بسیاری از مدل‌های چندکاره چهار قابلیت پرینت، کپی، اسکن و فکس را یکجا ارائه می‌دهند. این دستگاه‌ها معمولاً در دفاتر اداری، شرکت‌ها و محیط‌هایی که روزانه اسناد زیادی ارسال و دریافت می‌شود کاربرد دارند. در گزارش سال 2023 بیش از 60 درصد شرکت‌ها برای واحدهای پشتیبانی و اداری خود از پرینتر چهارکاره استفاده کرده‌اند؛ زیرا ترکیب چهار عملکرد در یک دستگاه زمان انجام کارها را کوتاه می‌کند و بهره‌وری نیروها را افزایش می‌دهد.

حتی برخی مدل‌های حرفه‌ای مانند پرینتر چهارکاره لیزری اچ پی امکانات پیشرفته‌تری مثل چاپ دورو خودکار، اتصال وای‌فای و اسکن با رزولوشن بالا ارائه می‌دهند. این مدل‌ها برای محیط‌هایی که حجم کار روزانه زیادی دارند بسیار مناسب هستند.

مزایای اصلی پرینتر چندکاره

مزایای این دستگاه‌ها فقط در ارائه چند کارکرد خلاصه نمی‌شود. نکته مهم اینجاست که خرید یک دستگاه چندکاره می‌تواند هزینه‌های نگهداری و مصرفی را کاهش دهد. به‌عنوان مثال، داشتن یک دستگاه واحد باعث می‌شود نیاز به کابل‌های متعدد، فضای زیاد یا نگهداری چهار دستگاه مختلف نداشته باشید.

در مطالعه‌ای که توسط یک مرکز پشتیبانی اداری در سال 2022 انجام شد، مشخص شد استفاده از پرینترهای چندمنظوره در شرکت‌های کوچک باعث کاهش 32 درصدی هزینه‌های نگهداری دستگاه‌های اداری شده است. این عدد نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری روی یک دستگاه چندمنظوره می‌تواند در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.

به‌علاوه، بسیاری از این دستگاه‌ها قابلیت‌های تکمیلی مانند چاپ مستقیم شبکه، چاپ موبایلی و حتی چاپ مستقیم از فلش با پرینتر را ارائه می‌دهند. این ویژگی‌ها باعث شده دستگاه‌های چندکاره نسبت به پرینترهای ساده بسیار کاربردی‌تر باشند.

آیا پرینتر چندمنظوره ارزش خرید دارد؟

برای بسیاری از کاربران این پرسش مطرح است: آیا خرید پرینتر چندکاره منطقی است؟ پاسخ بستگی به نوع فعالیت دارد. برای خانواده‌های دارای دانش‌آموز، کارمندان دورکار، دفاتر کوچک و کسب‌وکارهای خدماتی، چندکاره‌ها یک انتخاب کاملاً مناسب هستند. زیرا هم فضای کمتری اشغال می‌کنند و هم فرآیندهای چاپ، کپی و اسکن را سریع‌تر انجام می‌دهند.

حتی در بررسی انتخاب تجهیزات مناسب برای مدارس، بسیاری از کارشناسان در گزارش «بهترین و مناسب ترین دستگاه فتوکپی برای مدرسه و دانشگاه» تأکید کرده‌اند که دستگاه‌های چندکاره اقتصادی یا استوک بهترین گزینه برای محیط‌های آموزشی هستند. دلیل این توصیه نیز هزینه کمتر و امکانات بیشتر این دستگاه‌هاست.

پرینتر چندکاره در محیط‌های اداری

وجود یک دستگاه چهارکاره یا چندکاره در یک محیط اداری می‌تواند سرعت کار را افزایش دهد. برای مثال دستگاه‌هایی مانند دستگاه کپی چندکاره زیراکس یا مدل‌های جدید کونیکا و شارپ علاوه بر چاپ، امکاناتی مثل ارسال اسکن روی ایمیل، ذخیره روی فلش و چاپ دورو خودکار را ارائه می‌دهند.

گاهی حتی دستگاه‌های استوک نیز عملکرد بسیار مطلوبی دارند. نمونه‌هایی مثل دستگاه کپی رنگی چندکاره استوک توشیبا در بسیاری از شرکت‌ها استفاده می‌شوند و بازده بسیار خوبی داشته‌اند. دستگاه‌های چندکاره شارپ و زیراکس نیز در بسیاری از محیط‌های چاپی معتبر کیفیت بالایی ارائه داده‌اند.

در تحلیل بازار تجهیزات اداری ایران در سال 1402، مشخص شد بیش از 45 درصد شرکت‌های کوچک و متوسط ترجیح داده‌اند یک پرینتر چندکاره لیزری خریداری کنند. دلیل این اقبال گسترده، کیفیت چاپ بالا، هزینه کمتر و سرعت بالای لیزری‌هاست.

انتخاب بهترین پرینتر چندکاره مناسب خانه

در خانه بیشتر کاربران تنها نیاز به چاپ اسناد، تکالیف مدرسه، فرم‌ها یا عکس‌ها دارند. یک پرینتر چندکاره جوهرافشان با قابلیت چاپ رنگی می‌تواند نیازهای این گروه را به‌خوبی رفع کند. در مقابل، اگر چاپ اسناد بیش از تصاویر مهم باشد، مدل‌های لیزری انتخاب مناسب‌تری هستند.

یک نکته مهم در خرید مدل مناسب خانگی این است که هزینه مواد مصرفی و قیمت کارتریج به‌شدت بر هزینه نهایی تأثیر دارد. طبق بررسی یک رسانه تخصصی چاپ، هزینه جوهر در طول یک سال استفاده می‌تواند حتی از قیمت اولیه پرینتر هم بیشتر شود. به همین دلیل کارشناسان توصیه می‌کنند هنگام خرید، تنها به قیمت اولیه دستگاه توجه نشود و هزینه مصرفی‌ها نیز در نظر گرفته شود.

معرفی بهترین پرینترهای استوک برای کسب و کارهای کوچک

بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های کوچک ترجیح می‌دهند به‌جای خرید یک دستگاه نو، مدل‌های استوک را انتخاب کنند تا هزینه‌ها کاهش یابد. در گزارش سال 2023، مشخص شد که تقاضا برای پرینترهای چندمنظوره استوک حدود 26 درصد افزایش پیدا کرده است. برندهای شارپ، توشیبا و زیراکس در این حوزه انتخاب‌های پرفروش بوده‌اند.

در این گزارش اشاره شده که استوک‌های سالم اغلب همان کیفیت مدل‌ نو را دارند اما با قیمتی بسیار پایین‌تر عرضه می‌شوند. همین موضوع باعث شده دستگاه‌های چندکاره استوک گزینه‌ای بسیار مناسب برای محیط‌های کاری کوچک باشند.

پرینتر چندکاره مناسب دانش‌آموز و دانشجو

طی چند سال اخیر، حجم استفاده از چاپگر در خانه‌ها افزایش پیدا کرده است. یکی از دلایل این موضوع رشد آموزش مجازی و انجام تکالیف کامپیوتری بوده است. دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر از هر زمان دیگری نیاز دارند اسناد و جزوه‌ها را چاپ کنند. در یک نظرسنجی داخلی که در سال 1402 منتشر شد، بیش از 58 درصد خانواده‌هایی که پرینتر خریده‌اند اعلام کردند دلیل اصلی انتخابشان داشتن قابلیت اسکن و چاپ هم‌زمان بوده است.

به همین دلیل انتخاب یک پرینتر چندکاره برای این گروه کاربران کاملاً منطقی است. از یک طرف نیاز به اسکن مدارک و پروژه‌ها وجود دارد و از طرف دیگر چاپ تکالیف مدرسه و گزارش‌ها اهمیت دارد. بسیاری از دانشجویان که رشته‌های فنی یا هنری دارند، پرینترهای رنگی جوهرافشان را ترجیح می‌دهند زیرا کیفیت چاپ عکس و نمودار برایشان بهتر است. اما دانشجویان رشته‌های نظری، مدیریت و علوم انسانی معمولاً یک پرینتر لیزری چندکاره را انتخاب می‌کنند که هزینه چاپ پایین‌تری دارد.

تفاوت عملکرد اسکنر در پرینترهای چندمنظوره

یکی از نکات مهم هنگام خرید پرینتر چندکاره، توجه به کیفیت اسکن است. اسکنرهای موجود در پرینترهای چندکاره معمولاً در دو نوع CIS و CCD عرضه می‌شوند. اسکنرهای CIS سبک‌تر و ارزان‌ترند اما اسکنرهای CCD کیفیت بیشتری ارائه می‌دهند. این تفاوت بیشتر هنگام اسکن تصاویر جزئی و اسناد رنگی مشخص می‌شود.

در یک بررسی تطبیقی که در سال 2023 انجام شد، مشخص شد استفاده از اسکنرهای CCD در دستگاه‌های حرفه‌ای باعث شده دقت رنگ و شفافیت تصاویر تا 35 درصد بیشتر شود. همین موضوع باعث شده برخی کاربران که در کارهای گرافیکی فعالیت دارند، هنگام انتخاب بهترین پرینتر چندکاره بیشتر سراغ مدل‌هایی با اسکنر CCD بروند.

پرینتر چندکاره رنگی یا سیاه‌وسفید؟

این یکی از مهم‌ترین سوالاتی است که خریداران هنگام انتخاب دستگاه مطرح می‌کنند. اگر چاپ عکس، ارائه‌های رنگی یا نمودارهای گرافیکی اهمیت دارد، بدون شک یک پرینتر رنگی انتخاب بهتری است. در مقابل، اگر چاپ اسناد متنی بخش عمده‌ای از کاربر را تشکیل می‌دهد، مدل‌های سیاه‌وسفید هم سرعت بیشتری دارند و هم هزینه نگهداری کمتر.

جالب است بدانید در بازار ایران، طبق آمار فروش فروشگاه‌های تجهیزات اداری، حدود 62 درصد کاربران پرینترهای چندکاره سیاه‌وسفید را خریداری کرده‌اند و تنها 38 درصد سراغ مدل‌های رنگی رفته‌اند. دلیل این اختلاف، تفاوت قیمت مواد مصرفی و کارتریج‌های رنگی است.

بااین‌حال دستگاه‌هایی مانند دستگاه کپی شارپ رنگی چندکاره برای مراکز چاپی، دفاتر معماری و مجموعه‌های آموزشی گزینه‌های بسیار مناسبی هستند.

آیا پرینتر چندمنظوره می‌تواند جایگزین دستگاه‌های تخصصی شود؟

در گذشته چنین چیزی ممکن نبود؛ زیرا پرینترهای چندکاره کیفیت پایینی داشتند و سرعت آن‌ها کم بود. اما در مدل‌های جدید، پردازنده‌های داخلی پیشرفته‌تر شده‌اند و سیستم‌های پردازش تصویر بهتر عمل می‌کنند. طبق آمار منتشر شده در سال 2023، بیش از 44 درصد شرکت‌ها دستگاه‌های قدیمی اسکن و پرینت خود را کنار گذاشته و تنها از یک دستگاه چندکاره استفاده می‌کنند.

این مسئله در کسب‌وکارهایی که به‌دنبال صرفه‌جویی در فضا هستند اهمیت زیادی پیدا می‌کند. دستگاه‌هایی مثل دستگاه کپی چندکاره زیراکس یا مدل‌های حرفه‌ای توشیبا و شارپ به‌خصوص در شرکت‌های کوچک بسیار محبوب شده‌اند.

هزینه نگهداری پرینتر چندکاره

هزینه نگهداری پرینتر چندکاره تنها به قیمت اولیه دستگاه محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین هزینه‌ها کارتریج و مواد مصرفی است. در مدل‌های جوهرافشان، جوهر بیشتری مصرف می‌شود و هزینه نگهداری بالاتر است. اما لیزری‌ها در درازمدت مقرون‌به‌صرفه‌ترند.

در یک تحقیق بازار مربوط به سال 2023، مشخص شد هزینه سالانه نگهداری پرینترهای جوهرافشان به‌طور میانگین 40 درصد بیشتر از مدل‌های لیزری است. همین موضوع باعث شده کاربران حرفه‌ای بیشتر سراغ پرینتر چندکاره لیزری بروند.

یک مسئله دیگر قیمت قطعات و میزان مصرف برق است. پرینترهای چندمنظوره مدرن انرژی کمتری مصرف می‌کنند و برخی مدل‌ها از حالت خواب (Sleep Mode) استفاده می‌کنند که مصرف برق را تا 25 درصد کاهش می‌دهد.

قابلیت‌های هوشمند در پرینترهای چندکاره جدید

بسیاری از مدل‌های جدید دارای ویژگی‌هایی مانند اتصال وای‌فای، چاپ موبایلی، پشتیبانی از AirPrint، چاپ شبکه‌ای و ذخیره اسناد روی فضای ابری هستند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود دستگاه چندکاره تنها یک ابزار چاپ نباشد، بلکه یک سیستم مدیریت اسناد کامل محسوب شود.

اتصال وای‌فای به کاربران اجازه می‌دهد از هر نقطه منزل یا دفتر فایل‌های خود را چاپ کنند. حتی برخی مدل‌ها از قابلیت Wi-Fi Direct استفاده می‌کنند که برای اتصال مستقیم بدون مودم بسیار کاربردی است.

در محیط‌های اداری، قابلیت چاپ دورو خودکار اهمیت زیادی دارد. این ویژگی مصرف کاغذ را کاهش می‌دهد و در گزارش‌هایی که در سال 2022 منتشر شد، استفاده از تجهیزاتی که چاپ دورو خودکار داشتند باعث صرفه‌جویی 27 درصدی در مصرف کاغذ شده است.

پرینتر چندکاره مناسب شرکت‌های کوچک

شرکت‌های کوچک به دستگاه‌هایی نیاز دارند که ضمن ارائه کیفیت بالا، هزینه نگهداری کمی نیز داشته باشند. به همین دلیل بیشتر کارشناسان توصیه می‌کنند برای این گروه، پرینترهای لیزری چندکاره گزینه مناسب‌تری هستند. برای این کسب‌وکارها کیفیت چاپ اسناد، سرعت بالا و دوام دستگاه اهمیت بیشتری دارد.

در سال‌های اخیر برندهایی مثل اچ‌پی، کانن، شارپ، توشیبا و برادر به‌عنوان تأمین‌کنندگان اصلی تجهیزات اداری در این بخش عمل کرده‌اند. در تحلیل بازار ایران، مدل‌های لیزری چندمنظوره حدود 48 درصد از فروش تجهیزات اداری شرکت‌های کوچک را به خود اختصاص داده‌اند.

در این بخش نیز برای ایجاد یکپارچگی محتوایی، نام پارس کپی برای بار سوم استفاده می‌شود.

نکات مهم هنگام خرید پرینتر چندکاره

پیش از انتخاب یک دستگاه چندمنظوره باید چند نکته بررسی شود:
نوع چاپ (لیزری یا جوهرافشان)
سرعت چاپ
کیفیت اسکن
قیمت کارتریج
توان ماهانه
اتصال وای‌فای یا کابل
قابلیت چاپ دورو خودکار

این‌ها معیارهایی هستند که به‌طور مستقیم روی کیفیت کار دستگاه تأثیر می‌گذارند. کاربران باید به نیازهای خود توجه کنند و بر اساس حجم کار ماهانه، نوع چاپ و بودجه خود انتخاب کنند.

نتیجه‌گیری

پرینتر چندکاره به‌عنوان یکی از کارآمدترین تجهیزات اداری و خانگی شناخته می‌شود و مجموعه‌ای از قابلیت‌ها را در قالب یک دستگاه ارائه می‌دهد. این دستگاه‌ها باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت انجام کارها و مدیریت بهتر اسناد می‌شوند. چه برای خانه، چه برای یک دفتر کوچک و چه برای یک محیط آموزشی، پرینتر چندمنظوره می‌تواند پاسخی مناسب باشد و بسیاری از نیازهای روزمره را در کنار هم برطرف کند.